Melanin là hắc sắc tố quan trọng quyết định màu da và màu tóc của con người. Bất cứ rối loạn hoặc bất thường nào diễn ra trong quá trình sản xuất, tổng hợp melanin đều có thể làm tóc chuyển sang màu bạc hoặc trắng. Trong số các loại melanin thì Eumelanin và Pheomelanin và 2 loại quan trọng nhất đối với màu tóc.
Bạn đang xem: Tại sao tóc đen chuyển sang màu nâu
Eumelanin và Pheomelanin là 2 melanin quan trọng, gần như quyết định màu tóc của chúng ta. Để hiểu rõ hơn về màu tóc, yếu tố ảnh hưởng đến màu tóc cũng như giúp tóc đen mượt hơn, Nhà thuốc Long Châu mời bạn tham khảo bài viết dưới đây.
Eumelanin và Pheomelanin ảnh hưởng như thế nào đến màu tóc?
Melanin được tạo nên từ những tế bào nằm bên trong nang tóc của con người, được gọi là Melanocytes. Những tế bào này có khả năng chuyển hóa các axit amin mà cơ thể cung cấp thành nhiều loại melanin khác nhau để tạo nên màu tóc tự nhiên ở người, trong số các loại melanin đó thì Eumelanin và Pheomelanin là 2 loại quan trọng hàng đầu, có nhiệm vụ gần như quyết định màu sắc tự nhiên của tóc.
Eumelanin: Đây là một loại sắc tố có màu nâu sẫm hoặc màu đen chịu trách nhiệm chủ yếu về độ tối màu của tóc. Với những người có số lượng lớn hắc sắc tố Eumelanin trong cơ thể thì thường màu tóc sẽ là màu nâu hoặc màu đen.
Pheomelanin: Đây là loại sắc tố có màu vàng hoặc đỏ, chịu trách nhiệm chính về sắc ấm và tạo màu sáng cho mái tóc. Với những người có số lượng lớn Pheomelanin trong có thể thường sẽ có màu tóc là màu vàng, vàng óng hoặc màu đỏ, ánh đỏ tự nhiên. Nhìn chung, sắc tố Pheomelanin thường có cấu trúc nhỏ hơn, mịn hơn và có độ khuếch tán màu cao hơn nhiều so với sắc tố Eumelanin.
Tùy theo lượng Eumelanin và Pheomelanin trong cơ thể mà mỗi người có màu tóc khác nhau. Bảng màu tóc tự nhiên dựa trên Eumelanin và Pheomelanin gồm có các màu:
Tóc màu đen: Lượng lớn Eumelanin.Tóc màu nâu: Lượng Eumelanin vừa phải.Tóc màu vàng: Có rất ít sắc tố Eumelanin.Tóc màu hung đỏ: Kết hợp cả 2 loại Eumelanin và Pheomelanin.Tóc màu đỏ: Sắc tố Pheomelanin chiếm chủ yếu và chỉ có một ít Eumelanin.Vai trò của sắc tố melanin đối với tóc
Theo các nhà khoa học cho biết, melanin hay cụ thể là Eumelanin và Pheomelanin giữ vai trò rất quan trọng đối với mái tóc mỗi người. Thực tế, những sắc tố melanin này có chức năng bảo vệ mái tóc khỏi sự tác động xấu từ ánh nắng mặt trời và tia UV.
Bên cạnh đó, các loại tóc sẫm màu thường có khả năng chống lại tác hại của tia UV tốt hơn so với những người sở hữu mái tóc màu sáng. Ngoài ra, tóc sẫm màu cũng có tốc độ phân hủy nhanh hơn tóc sáng màu vì khả năng quang hợp của sắc tố Eumelanin cao hơn so với sắc tố Pheomelanin.
Sắc tố melanin nói chung và Eumelanin và Pheomelanin nói riêng sẽ cần trải qua các thay đổi sắc tố đáng kể trong suốt cuộc đời của một người. Nói một cách dễ hiểu thì màu tóc của bạn sẽ liên tục thay đổi theo thời gian và không thể giữ nguyên màu tóc như ban đầu.
Đây cũng chính là lý do vì sao một số đứa trẻ khi sinh ra sở hữu mái tóc màu vàng nhưng khi lớn lên lại chuyển sang tóc màu nâu hoặc đen. Mặt khác, màu tự nhiên của tóc cũng có thể chịu ảnh hưởng từ những yếu tố bên ngoài khác như môi trường, chăm sóc tóc đúng cách, hóa chất nhuộm tóc, chất ô nhiễm, sự thay đổi môi trường, khí hậu,…
Thực tế, cơ thể sản sinh chậm lại và ít melanin hơn cũng là một phần của quá trình lão hóa, đây cũng là nguyên nhân khiến người lớn tuổi xuất hiện tóc bạc. Một số cuộc nghiên cứu cho thấy hầu hết mọi người đều bắt đầu phát triển tóc bạc hoặc tóc trắng trước tuổi 50.
Việc cơ thể sản xuất ít melanin hơn và chậm hơn không những ảnh hưởng đến màu tóc tự nhiên mà còn tác động khá nhiều đến sức sống của mái tóc bởi melanin chính là yếu tố bảo vệ mái tóc trước tác động của ánh nắng mặt trời và tia UV. Số lượng Eumelanin và Pheomelanin chính là yếu tố quan trọng nhất trong vai trò này của melanin với tóc.
Cụ thể là Eumelanin càng nhiều thì tóc càng có khả năng chống lại tia UV tốt hơn, giảm thiểu các hậu quả không mong muốn như tóc khô xơ, gãy rụng, tóc bị cháy nắng,… Chính vì vậy mà những người có mái tóc bạc thường không có melanin trong cấu tạo tóc và tóc dễ bị khô cứng, gãy rụng.
Nguyên nhân khiến tóc bị bạc
Eumelanin và Pheomelanin cũng có liên quan nhất định đến tình trạng tóc bạc. Màu tóc bạc của con người có thể do sự kết hợp giữa các hạt sắc tố và phi sắc tố trên mỗi sợi tóc. Điều này cũng phần nào chứng minh rằng 1 sợi tóc không đột ngột thay đổi màu sắc mà sẽ chuyển màu một các từ từ theo thời gian.
Xem thêm: Cắt tóc nam side part ngắn cực ngầu năm 2024, những kiểu tóc side part ngắn cực ngầu năm 2024
Nguyên nhân gây tóc bạc được cho là do cơ thể người không sản sinh ra đủ lượng tyrosine axit amin – chất rất cần thiết trong quá trình tạo nên melanin, Eumelanin và Pheomelanin quyết định màu sắc của tóc. Đôi lúc tóc bạc cũng xuất hiện do yếu tố lão hóa tự nhiên hoặc một số bệnh lý nhất định.
Bên cạnh đó màu tóc bạc cũng có thể bắt nguồn từ chính những tế bào gốc bên trong nang tóc đã chết đi. Những tế bào gốc melanocyte có sự tích lũy DNA liên quan đến tuổi tác có thể kích hoạt nhanh hơn quá trình chết rụng tế bào và gây ra tóc bạc.
Thông thường một sợi tóc bạc ở người có thể tồn tại trong 3 – 7 năm sau đó rụng đi và được thay thế bởi một sợi tóc mới mọc lên sau đó. Theo thời gian tỷ lệ tóc bạc sẽ ngày một nhiều, đặc biệt là phần tóc mọc ở gần thái dương sẽ có xu hướng tuổi thọ thấp hơn tóc ở những vùng khác nên nhanh rụng và nhanh chuyển sang màu bạc hơn. Đây cũng là lý do khiến tóc ở vùng này luôn là một trong những nơi xuất hiện tóc bạc đầu tiên.
Một khi tóc đã bị bạc thì việc bạn bổ sung thêm melanin từ bên ngoài, thông qua chế độ ăn uống hoặc thực phẩm chức năng đều cần được cân nhắc kỹ lưỡng, tốt nhất nên tham khảo ý kiến của bác sĩ vì nếu dùng sai cách có thể ảnh hưởng đến nhiều bộ phận khác trên cơ thể.
Mong rằng những chia sẻ từ Nhà thuốc Long Châu đã giúp bạn hiểu hơn về Eumelanin và Pheomelanin cũng như mái tóc của mình. Để giúp tóc bóng khỏe tự nhiên hơn bạn có thể sử dụng dầu dưỡng, massage đầu và thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh, khoa học hơn.
Sẽ cần tới khoảng 124 gen để tạo ra màu tóc như tóc vàng, tóc nâu, tóc đen hay tóc đỏ. Vậy, màu tóc có được di truyền cho thế hệ sau hay không và gen tạo ra màu tóc có ảnh hưởng gì đến sức khoẻ?
Màu tóc được xác định bởi số lượng sắc tố được gọi là melanin trong tóc. Mức độ nhiều của một loại melanin, được gọi là eumelanin sẽ khiến cho người đó có mái tóc đen hoặc nâu. Hoặc mức độ nhiều của một sắc tố khác, được gọi là pheomelanin, sẽ khiến một người có mái tóc đỏ. Loại và lượng melanin quyết định màu tóc như sau:
| Màu tóc | Loại và lượng melanin |
| Đen | Eumelanin với số lượng lớn |
| Nâu | Eumelanin với số lượng vừa phải |
| Vàng | Rất ít Eumelanin |
| Đỏ | Chủ yếu là pheomelanin với một ít eumelanin |
Loại và số lượng melanin trong tóc được xác định bởi nhiều gen, mặc dù hiện nay có rất ít khám phá về các gen này. Gen màu tóc được nghiên cứu nhiều nhất ở người được gọi là MC1R. Gen này cung cấp hướng dẫn để tạo ra một loại protein được gọi là thụ thể melanocortin 1, thụ thể này tham gia vào quá trình tạo ra melanin. Thụ thể melanocortin 1 kiểm soát loại hắc tố được sản xuất bởi tế bào hắc tố. Khi thụ thể này được bật (kích hoạt), nó sẽ kích hoạt một loạt các phản ứng hóa học bên trong các tế bào hắc tố kích thích các tế bào này tạo ra eumelanin. Nếu thụ thể không được kích hoạt hoặc bị chặn, các tế bào hắc tố tạo ra pheomelanin thay vì eumelanin.
Nhiều gen khác cũng giúp điều chỉnh quá trình này. Hầu hết mọi người đều có hai bản sao hoạt động của gen MC1R, mỗi một bản sao được thừa hưởng từ cha và mẹ. Những người có tóc màu đen hoặc nâu là do có lượng eumelanin cao. Người ta ước tính rằng hơn 90 phần trăm người trên thế giới có mái tóc màu nâu hoặc đen.
Một số người có các biến thể trong bản sao của gen MC1R trong mỗi tế bào khiến gen bị tắt (vô hiệu hóa). Loại thay đổi di truyền này được mô tả là mất chức năng. Đối với những người này, sản xuất lượng eumelanin thấp hơn, trong khi lượng pheomelanin cao hơn, vì vậy họ sẽ có mái tóc màu vàng dâu tây, nâu vàng hoặc đỏ. Trong trường hợp hiếm hơn, cả hai bản sao của gen MC1R trong mỗi tế bào đều có những thay đổi mất chức năng và quá trình sản xuất melanin chỉ tạo ra sắc tố pheomelanin. Tóc của những người này sẽ đỏ chót. Ngay cả khi quá trình sản xuất melanin đang tạo ra eumelanin, những thay đổi trong các gen khác có thể làm giảm lượng eumelanin được tạo ra. Những thay đổi này dẫn đến tóc vàng.
Màu tóc có nhiều màu sắc khác nhau, từ vàng lanh đến đen than. Có nhiều gen khác ngoài MC1R có vai trò xác định sắc thái của màu tóc bằng cách kiểm soát mức độ eumelanin và pheomelanin. Một số gen này, bao gồm ASIP, DTNBP1, GPR143, HPS3, KITLG, MLPH, MYO5A, MYO7A, OCA2, SLC45A2, SLC24A5, TYRP1, TYR, ERCC6, GNAS, HERC2, IRF4, OBSCN, SLC24A4, TPITFCN2, và tham gia vào quá trình sản xuất melanin trên tóc. Một số gen này có liên quan đến phiên mã gen (là bước đầu tiên trong quá trình sản xuất protein), sửa chữa ADN, vận chuyển các chất (như canxi) qua màng tế bào hoặc cấu trúc của nang tóc. Một số gen này góp phần tạo nên màu mắt và màu da, nhưng vai trò chính xác của chúng trong việc xác định màu tóc vẫn chưa được hiểu rõ.
Màu tóc có thể thay đổi theo thời gian, đặc biệt ở những người gốc Châu Âu, màu tóc sáng có thể đậm hơn khi trưởng thành. Ví dụ, những đứa trẻ tóc vàng thường có mái tóc sẫm màu hơn vào thời điểm chúng ở tuổi thiếu niên. Các nhà nghiên cứu cho rằng, có thể một số protein sắc tố tóc được kích hoạt khi trẻ lớn lên và phản ứng với những thay đổi nội tiết tố xảy ra gần tuổi dậy thì. Hầu như tóc của mọi người sẽ bắt đầu bạc khi già đi, mặc dù tóc bạc xảy ra khi nào và ở mức độ như thế nào tùy thuộc vào từng người. Nguyên nhân tóc bạc có một phần là do yếu tố di truyền và có thể thay đổi theo nguồn gốc chủng tộc; nó cũng phần nào phụ thuộc vào các yếu tố bên ngoài như căng thẳng. Tóc trở nên bạc đi khi nang tóc mất khả năng tạo ra melanin, nhưng chính xác nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này thì vẫn chưa được giải thích rõ ràng.
Để tạo ra màu tóc mà bạn có, sẽ cần tới 124 gen để quyết định xem tóc bạn sẽ màu gì, ví dụ tóc vàng, tóc nâu hay tóc đỏ. Các nhà nghiên cứu thực hiện xác định chính xác nguồn gốc của màu tóc cho biết, phát hiện của họ có thể cải thiện hiểu biết về tình trạng sức khỏe liên quan đến sắc tố, bao gồm ung thư da, tinh hoàn, tuyến tiền liệt và ung thư buồng trứng.
Một nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí Nature Genetics cho biết, các nhà điều tra đã phân tích dữ liệu ADN của gần 300.000 người gốc châu Âu, cùng với thông tin về màu tóc của họ. Sử dụng thông tin này, nhóm nghiên cứu đã xác định được 124 gen đóng vai trò chính trong việc xác định màu tóc. Trong số những gen đó, hơn 100 gen trước đây không được biết là có ảnh hưởng đến sắc tố.
Công trình này sẽ tác động đến một số lĩnh vực sinh học và y học. Là nghiên cứu di truyền lớn nhất từ trước đến nay về sắc tố, nó sẽ nâng cao hiểu biết của chúng ta về các bệnh như u ác tính, đây là một dạng ung thư da nguy hiểm. Các gen ảnh hưởng đến màu tóc cũng ảnh hưởng đến các loại ung thư khác, trong khi các gen sắc tố khác ảnh hưởng đến khả năng mắc bệnh Crohn và các dạng bệnh đường ruột khác.
Công trình nghiên cứu này giúp chúng ta hiểu được nguyên nhân gây ra sự đa dạng về ngoại hình của con người bằng cách chỉ ra cách các gen liên quan đến sắc tố thích nghi một cách tinh vi với môi trường bên ngoài và thậm chí cả các tương tác xã hội trong quá trình tiến hóa của chúng ta.
Bên cạnh việc nâng cao đáng kể sự hiểu biết của chúng ta về di truyền sắc tố của con người nói chung, việc tìm ra các gen quy định màu tóc mới này cũng rất quan trọng để tăng thêm độ chính xác của dự đoán màu tóc từ dấu vết ADN được ứng dụng tại ngành pháp y trong tương lai, giúp các nhà điều tra có thể tìm ra thủ phạm.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm sốHOTLINEhoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY.Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng My
toctredep.com để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Bài viết này được viết cho người đọc tại Sài Gòn, Hà Nội, Hồ Chí Minh, Phú Quốc, Nha Trang, Hạ Long, Hải Phòng, Đà Nẵng.
